Απαντήσεις ΟΑΥ για δαπάνες ΓεΣΥ, φάρμακα, καταχρήσεις

Απαντήσεις στις κατηγορίες του γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας για την κατάσταση στον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, δίνει ο Ανώτερος Λειτουργός του Οργανισμού Άγγελος Τρόπης.

Ο κ. Τρόπης απαντά στις κατηγορίες για αγορά φαρμάκων σε πολλαπλάσιες τιμές σε σχέση με τις τιμές που αγόραζε το Υπουργείο Υγείας πριν το ΓεΣΥ, στις καταχρήσεις εντός του συστήματος αλλά και την εκτόξευση των δαπανών του ΓεΣΥ.

Σε συνέντευξή του στο YgeiaWatch, ο κ. Τρόπης σημειώνει ότι ο Οργανισμός αξιοποιώντας όλα τα εργαλεία που του δίδει ο Νόμος, προβαίνει στις απαραίτητες συμφωνίες με τη φαρμακευτική βιομηχανία και τις φαρμακευτικές εταιρείες ώστε να διασφαλίζεται ο σφαιρικός προϋπολογισμός.

Αναφερόμενος στις καταγγελίες του Γενικού Ελεγκτή στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής ότι ο ΟΑΥ αγοράζει φάρμακα σε πολλαπλάσιες τιμές σε σχέση με τις τιμές που αγόραζε το Υπουργείο Υγείας πριν το ΓεΣΥ, ανέφερε ότι «θα ήταν ορθό πριν τοποθετηθούμε, να αναμένουμε να έχουμε πιο συγκεκριμένα στοιχεία ώστε να διαφανεί κατά πόσο υπάρχουν οποιεσδήποτε περιπτώσεις όπου χρειάζεται να γίνουν διορθωτικές κινήσεις».

«Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιες από τις διαφορές που έχουν εντοπιστεί από τον Γενικό Ελεγκτή, ενδεχομένως να αιτιολογούνται από το γεγονός ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει ενταχθεί ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός φαρμάκων προς όφελος των ασθενών με σκοπό οι ασθενείς να έχουν πλέον στη διάθεσή τους περισσότερα από ένα φάρμακο για κάθε πάθηση».

Κληθείς να απαντήσει στις αναφορές της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι παρά τις αυξημένες δαπάνες κάποιες απαραίτητες υπηρεσίες δεν καλύπτονται από τον ΟΑΥ, όπως βασικές ανάγκες του Κύπριου ασθενή (νεφροπαθείς, καινοτόμες θεραπείες κ.ά.), σημειώνει ότι «σε καμιά περίπτωση δεν ευσταθεί ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε βασικές ανάγκες του κύπριου ασθενή που δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ».

Ο κ. Τρόπης τονίζει ότι «ο Οργανισμός έχει ήδη εντάξει στο Σύστημα και αποζημιώνει τους παροχείς για όλες τις υπηρεσίες που προβλέπονται στο Νόμο, εκτός από τις υπηρεσίες ιδρυματικής αποκατάστασης που αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος του συνολικού πακέτου υπηρεσιών του ΓεΣΥ και οι οποίες εκκρεμούν λόγω του ότι δεν έχει ακόμα ψηφιστεί  η σχετική νομοθεσία από τη Βουλή».

Σημειώνει επίσης ότι «οι όποιες διαφορές εντοπίζονται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας μεταξύ του Οργανισμού και του Υπουργείου Υγείας αναφορικά με το ποιος θα πρέπει να έχει την ευθύνη για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών, αναμένεται να συζητηθούν στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου με τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών ώστε να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση».

Μείωση παραπεμπτικών

Ερωτηθείς για το λόγο που θα μειωθούν τα παραπεμπτικά στους γιατρούς, αφού αποκόπτεται κάθε μήνα από τον μισθό των πολιτών ένα ποσό για το ΓεΣΥ, εξηγεί ότι στόχος του ΟΑΥ είναι οι παραπομπές από τους προσωπικούς ιατρούς τόσο προς τους ειδικούς ιατρούς όσο και για διαγνωστικές και εργαστηριακές εξετάσεις, να συγκλίνουν σταδιακά στα επίπεδα των συστημάτων υγείας άλλων ανεπτυγμένων χωρών.

«Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή εξάλειψη της όποιας σπατάλης παρατηρείται σήμερα σε αχρείαστες επισκέψεις και εξετάσεις, την αξιοποίηση των εξοικονομήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας και την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους δικαιούχους, καθώς και τη δικαιότερη αποζημίωση των παροχών του Συστήματος», προσθέτει.

Υπογραμμίζει ακόμη ότι «είναι προς όφελος τόσο των δικαιούχων όσο και των παροχών, τα χρήματα που καταβάλλουν οι εισφορείς στο Ταμείο του ΓεΣΥ να διατίθενται με τον πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο».

Αποκοπή €150 εκατ. από τον προϋπολογισμό 

Αναφορικά με το πόσο θα επηρεάσει τον ΟΑΥ η αποκοπή των €150 εκ. από τον προϋπολογισμό, ο κ. Τρόπης δηλώνει ότι «αναμφίβολα η αποκοπή €150 εκατ. από τα έσοδα του Ταμείου του ΓεΣΥ μπορεί να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά στη συνεχή προσπάθεια που καταβάλλεται για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του».

Αναφέρει επίσης ότι «ο ΟΑΥ παρά τις δυσκολίες και τις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας, κατάφερε μέσα από συνετή οικονομική διαχείριση να δημιουργήσει ένα σημαντικό αποθεματικό το οποίο με βάση και τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί για την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε απρόβλεπτων ή δυσμενών καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή».

Εκφράζει την άποψη ότι «μέσα από ένα εποικοδομητικό διάλογο και  συνεργασία μεταξύ του ΟΑΥ και των αρμόδιων Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών, είναι εφικτό να βρεθεί μια σωστή και αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα αυτό».

Εξωτερικοί σύμβουλοι για ΓεΣΥ

Για τη λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ΓεΣΥ, σημειώνει ότι «στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των καταχρήσεων, ο Οργανισμός προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τη βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης και ανάπτυξής του».

Επισημαίνει ότι ο ΟΑΥ θεωρεί εξίσου σημαντική την ενίσχυση των ελέγχων με την βοήθεια εξωτερικών συμβούλων ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί ακόμα πιο αποτελεσματικά στο έργο του.

«Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΓεΣΥ είναι ένα ζωντανό Σύστημα το οποίο βελτιώνεται συνεχώς και ο Οργανισμός δεν θα διστάσει να αξιοποιήσει όλα τα μέσα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή του για την επίλυση των όποιων προβλημάτων», προσθέτει.

Σταδιακή αύξηση δαπανών

Σύμφωνα με τους προϋπολογισμούς, από το 2019 μέχρι το 2022 σημειώθηκε σταδιακή αύξηση των δαπανών του ΓεΣΥ.

Ο κ. Τρόπης εξηγεί ότι αυτό «οφείλεται ουσιαστικά στη σταδιακή ένταξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων στο Σύστημα. Όπως είναι γνωστό, η πρώτη φάση του ΓεΣΥ η οποία ξεκίνησε το 2019, περιλάμβανε τους προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς, τα εξωνοσοκομειακά φάρμακα και αναλώσιμα, την αμοιβή των φαρμακοποιών και τα εργαστήρια».

Συνεχίζοντας σημειώνει ότι «το 2020 προστέθηκε η ενδονοσοκομειακή περίθαλψη, οι ογκολογικές υπηρεσίες, τα φάρμακα της δεύτερης φάσης, τα τμήματα ατυχημάτων και επειγόντων περιστατικών, τα ασθενοφόρα, οι άλλοι επαγγελματίες υγείας, και η προληπτική οδοντιατρική φροντίδα».α

Ακολούθως, «το 2021 προστέθηκαν περαιτέρω εξειδικευμένα περιστατικά στην ενδονοσοκομειακή περίθαλψη καθώς και η ανακουφιστική φροντίδα. Επιπρόσθετα, έχει ενταχθεί σταδιακά μέχρι σήμερα πέραν του 75% του συνολικού αριθμού ιατρών στην Κύπρο, το 90% των διαθέσιμων κλινών ενδονοσοκομειακής περίθαλψης, το 99% των φαρμακείων και το 100% των εργαστηρίων».

Εντούτοις, διευκρινίζει ότι «το ενδεχόμενο επίδρασης των καταχρήσεων στην αύξηση των δαπανών του ΓεΣΥ, θα πρέπει να θεωρείται πολύ περιορισμένο λόγω του ότι ο Οργανισμός εφαρμόζει στην πράξη σφαιρικό προϋπολογισμό σε όλες τις κατηγορίες παροχών όπως προβλέπεται από τον Νόμο και τους σχετικούς Κανονισμούς».

Αυστηρότεροι έλεγχοι γιατρών ΓεΣΥ

Σύμφωνα με τον κ. Τρόπη, από την αρχή της εφαρμογής του ΓεΣΥ ο ΟΑΥ λαμβάνει μέτρα σε διάφορα επίπεδα για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων, τα οποία έχουν εντατικοποιηθεί και αυστηροποιηθεί από το 2021 στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχετικού σχεδίου δράσης που εκπονήθηκε για το σκοπό αυτό, αφού προηγουμένως είχε δοθεί ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής των δικαιούχων και των παροχέων στο νέο Σύστημα.

Αναφέρει επίσης ότι «σε κάθε κοινωνική μεταρρύθμιση χρειάζεται πάντοτε μια περίοδος προσαρμογής, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που άλλαξε τις συνήθειες δεκαετιών στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας».

Η αντιμετώπιση των καταχρήσεων είναι ένα θέμα που αντιμετωπίζουν όλα τα συστήματα υγείας διεθνώς ανεξαρτήτως της ηλικίας ή της ωριμότητάς τους, είπε.

«Συνεπώς, είναι ένα θέμα το οποίο θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πάντοτε και προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, θα χρειάζεται πάντοτε η συνδρομή των δικαιούχων, των παροχών και όλων των φορέων που τους εκπροσωπούν», κατέληξε.

Της Ουρανίας Στυλιανού

Η συνέντευξη

-Θα έπρεπε να διεξάγονταν εξαρχής αυστηρότεροι και πιο εντατικοί έλεγχοι των γιατρών του ΓεΣΥ και του συστήματος γενικότερα ούτως ώστε να αποφευχθούν οι καταχρήσεις;

-Από την αρχή της εφαρμογής του ΓεΣΥ ο Οργανισμός λαμβάνει μέτρα σε διάφορα επίπεδα για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων, τα οποία έχουν εντατικοποιηθεί και αυστηροποιηθεί από το 2021 στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχετικού σχεδίου δράσης που εκπονήθηκε για το σκοπό αυτό, αφού προηγουμένως είχε δοθεί ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής των δικαιούχων και των παροχέων στο νέο Σύστημα.

Εξάλλου, σε κάθε κοινωνική μεταρρύθμιση χρειάζεται πάντοτε μια περίοδος προσαρμογής, πόσω δεν μάλλον όταν πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που άλλαξε τις συνήθειες δεκαετιών στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας. Η αντιμετώπιση των καταχρήσεων είναι ένα θέμα που αντιμετωπίζουν όλα τα συστήματα υγείας διεθνώς ανεξαρτήτως της ηλικίας ή της ωριμότητάς τους. Συνεπώς, είναι ένα θέμα το οποίο θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πάντοτε και προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, θα χρειάζεται πάντοτε η συνδρομή των δικαιούχων, των παροχέων και όλων των φορέων που τους εκπροσωπούν.

-Σε προηγούμενες δηλώσεις του στο YgeiaWatch ο πρόεδρος του ΟΑΥ Θωμάς Αντωνίου δήλωσε ότι υπάρχει αρκετό απόθεμα στο ΓεΣΥ για περίπτωση κρίσης/ανάγκης. Επομένως, η ενδεχόμενη αποκοπή των €150 εκατ. από τον προϋπολογισμό του ΟΑΥ, κατά ποσό θα επηρεάσει το ΓεΣΥ;

-Αναμφίβολα η αποκοπή €150 εκ. ευρώ από τα έσοδα του Ταμείου του ΓεΣΥ μπορεί να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά στη συνεχή προσπάθεια που καταβάλλεται για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Οργανισμός, παρά τις δυσκολίες και τις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας, κατάφερε μέσα από συνετή οικονομική διαχείριση να δημιουργήσει ένα σημαντικό αποθεματικό το οποίο με βάση και τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί για την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε απρόβλεπτων ή δυσμενών καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή.

Ενόψει των πιο πάνω, θεωρούμε ότι μέσα από ένα εποικοδομητικό διάλογο και  συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και των αρμόδιων Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών, είναι εφικτό να βρεθεί μια σωστή και αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα αυτό.

-Υπάρχει ενδεχόμενο να χρειαστεί βοήθεια/παρέμβαση από εξωτερικούς συμβούλους ώστε να λυθούν τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στο ΓεΣΥ;

-Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των καταχρήσεων, ο Οργανισμός προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τη βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης και ανάπτυξής του, αλλά όπου απαιτείται, θεωρεί εξίσου σημαντική την ενίσχυση των ελέγχων με την βοήθεια εξωτερικών συμβούλων ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί ακόμα πιο αποτελεσματικά στο έργο του.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΓεΣΥ είναι ένα ζωντανό Σύστημα το οποίο βελτιώνεται συνεχώς και ο Οργανισμός δεν θα διστάσει να αξιοποιήσει όλα τα μέσα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή του για την επίλυση των όποιων προβλημάτων.

-Αφού αποκόπτεται κάθε μήνα από τον μισθό των πολιτών ένα ποσό για το ΓεΣΥ, γιατί να μειωθούν τα παραπεμπτικά στους γιατρούς.

-Στόχος του Οργανισμού είναι οι παραπομπές από τους προσωπικούς ιατρούς τόσο προς τους ειδικούς ιατρούς όσο και για διαγνωστικές και εργαστηριακές εξετάσεις, να συγκλίνουν σταδιακά στα επίπεδα των συστημάτων υγείας άλλων ανεπτυγμένων χωρών.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή εξάλειψη της όποιας σπατάλης παρατηρείται σήμερα σε αχρείαστες επισκέψεις και εξετάσεις, την αξιοποίηση των εξοικονομήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας και την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους δικαιούχους, καθώς και τη δικαιότερη αποζημίωση των παροχέων του Συστήματος.

Συνεπώς, είναι προς όφελος τόσο των δικαιούχων όσο και των παροχέων, τα χρήματα που καταβάλλουν οι εισφορείς στο Ταμείο του ΓεΣΥ να διατίθενται με τον πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο.

-Που οφείλεται η σταδιακή αύξηση των δαπανών του ΓεΣΥ από το 2019 μέχρι το 2022, σύμφωνα με τους προϋπολογισμούς;

-Η αύξηση των δαπανών του ΓεΣΥ από το 2019 μέχρι το 2022 οφείλεται ουσιαστικά στη σταδιακή ένταξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων στο Σύστημα. Όπως είναι γνωστό, η πρώτη φάση του ΓεΣΥ η οποία ξεκίνησε το 2019, περιλάμβανε τους προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς, τα εξωνοσοκομειακά φάρμακα και αναλώσιμα, την αμοιβή των φαρμακοποιών και τα εργαστήρια.

Το 2020 προστέθηκε η ενδονοσοκομειακή περίθαλψη, οι ογκολογικές υπηρεσίες, τα φάρμακα της δεύτερης φάσης, τα τμήματα ατυχημάτων και επειγόντων περιστατικών, τα ασθενοφόρα, οι άλλοι επαγγελματίες υγείας, και η προληπτική οδοντιατρική φροντίδα.

Το 2021 προστέθηκαν περαιτέρω εξειδικευμένα περιστατικά στην ενδονοσοκομειακή περίθαλψη καθώς και η ανακουφιστική φροντίδα. Επιπρόσθετα, έχει ενταχθεί σταδιακά μέχρι σήμερα πέραν του 75% του συνολικού αριθμού ιατρών στην Κύπρο, το 90% των διαθέσιμων κλινών ενδονοσοκομειακής περίθαλψης, το 99% των φαρμακείων και το 100% των εργαστηρίων.

Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ότι το ενδεχόμενο επίδρασης των καταχρήσεων στην αύξηση των δαπανών του ΓεΣΥ, θα πρέπει να θεωρείται πολύ περιορισμένο λόγω του ότι ο Οργανισμός εφαρμόζει στην πράξη σφαιρικό προϋπολογισμό σε όλες τις κατηγορίες παροχών όπως προβλέπεται από τον Νόμο και τους σχετικούς Κανονισμούς.

-Σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας παρά τις αυξημένες δαπάνες κάποιες απαραίτητες υπηρεσίες δεν καλύπτονται από τον ΟΑΥ, όπως βασικές ανάγκες του Κύπριου ασθενή (νεφροπαθείς, καινοτόμες θεραπείες κ.ά.). Αληθεύει; Σε ποιες ενέργειες προβαίνει ο ΟΑΥ; 

-Σε καμιά περίπτωση δεν ευσταθεί ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε βασικές ανάγκες του κύπριου ασθενή που δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ.

Ο Οργανισμός έχει ήδη εντάξει στο Σύστημα και αποζημιώνει τους παροχής για όλες τις υπηρεσίες που προβλέπονται στον Νόμο, εκτός από τις υπηρεσίες ιδρυματικής αποκατάστασης που αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος του συνολικού πακέτου υπηρεσιών του ΓεΣΥ και οι οποίες εκκρεμούν λόγω του ότι δεν έχει ακόμα ψηφιστεί  η σχετική νομοθεσία από τη Βουλή. 

Συνεπώς, οι όποιες διαφορές εντοπίζονται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας μεταξύ του Οργανισμού και του Υπουργείου Υγείας αναφορικά με το ποιος θα πρέπει να έχει την ευθύνη για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών, αναμένεται να συζητηθούν στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου με τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών ώστε να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.

-Επίσης, η καταγγελία του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη ότι ο ΟΑΥ αγοράζει φάρμακα σε πολλαπλάσιες τιμές σε σχέση με τις τιμές που αγόραζε το Υπουργείο Υγείας πριν το ΓεΣΥ, αποτελεί παράγοντα εξασθένισης του ΓεΣΥ; 

-Αναφορικά με τις καταγγελίες του Γενικού Ελεγκτή στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής για τις τιμές των φαρμάκων, θα ήταν ορθό πριν τοποθετηθούμε, να αναμένουμε να έχουμε πιο συγκεκριμένα στοιχεία ώστε να διαφανεί κατά πόσο υπάρχουν οποιεσδήποτε περιπτώσεις όπου χρειάζεται να γίνουν διορθωτικές κινήσεις.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιες από τις διαφορές που έχουν εντοπιστεί από τον Γενικό Ελεγκτή, ενδεχομένως να αιτιολογούνται από το γεγονός ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει ενταχθεί ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός φαρμάκων προς όφελος των ασθενών με σκοπό οι ασθενείς να έχουν πλέον στη διάθεσή τους περισσότερα από ένα φάρμακο για κάθε πάθηση.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σε κάθε περίπτωση όμως, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι σημερινές δαπάνες των φαρμάκων δεν αποτελούν παράγοντα εξασθένισης του ΓεΣΥ, αφού ο Οργανισμός αξιοποιώντας όλα τα εργαλεία που του δίδει ο Νόμος, προβαίνει στις απαραίτητες συμφωνίες με τη φαρμακευτική βιομηχανία και τις φαρμακευτικές εταιρείες ώστε να διασφαλίζεται ο σφαιρικός προϋπολογισμός.