Ανησυχίες για υπερβολική κατανάλωση νατρίου και αλατιού
05 Οκτωβρίου 2023, 06:00
Μεγάλη ανησυχία στην ιατρική κοινότητα, προκαλεί η υπερβολική κατανάλωση νατρίου και αλατιού που βρίσκονται κυρίως σε βιομηχανοποιούμενα προϊόντα και επεξεργασμένα τρόφιμα.
Εκτιμάται ότι 1,89 εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο, σχετίζονται με την κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλατιού, που είναι μια αποδεδειγμένη αιτία αυξημένης αρτηριακής πίεσης και αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Επίσης η πρόσληψη αλατιού μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη της οστεοπόρωσης, αφού το αλάτι εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου και τα μεταλλικά στοιχεία μπορούν να απορριφθούν από τον οργανισμό.
Για ενήλικες, ο ΠΟΥ συνιστά λιγότερο από 5 g αλατιού/ημέρα (λίγο κάτω από ένα κουταλάκι του γλυκού) και για παιδιά ηλικίας 2–15 ετών, ο ΠΟΥ συνιστά την προσαρμογή της δόσης των ενηλίκων προς τα κάτω με βάση τις ενεργειακές τους απαιτήσεις.
Το αλάτι στη διατροφή μας προέρχεται από 3 σημαντικές πηγές:
- από αλάτι που χρησιμοποιούμε εμείς στο μαγείρεμα,
- αλάτι που προσθέτουμε πριν καταναλώσουμε το ήδη μαγειρεμένο φαγητό,
- και από το αλάτι που υπάρχει κρυμμένο στις επεξεργασμένες τροφές που αγοράζουμε
Mιλώντας στο YgeiaWatch, η κλινική διαιτολόγος και πρόεδρος του Συνδέσμου Διατροφολόγων Κύπρου, Δρ Ελένη Ανδρέου, ανέφερε ότι με βάση έρευνες, η καθημερινή κατανάλωση αλατιού είναι πολύ περισσότερη καθώς το 75% της ποσότητας που μπορεί να καταναλώσει ένα άτομο, μπορεί να είναι κρυμμένο στις επεξεργασμένες τροφές.
«Από έρευνες που έχουν γίνει στο εξωτερικό αλλά και από την επιδημιολογική έρευνα του Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου, έχει φανεί ότι η κατανάλωση αλατιού φτάνει και μέχρι 11g την ημέρα. Άρα είναι πολύ μεγαλύτερη από την προτεινόμενη ποσότητα κατανάλωσης», προσθέτει.
Αυτό, εξηγεί η ειδικός, συμβαίνει γιατί σε πολλά τρόφιμα που καταναλώνουμε υπάρχει ποσότητα αλατιού και δεν το γνωρίζουμε.
«Πολλές τροφές δεν είναι φανερά αλμυρές, αλλά παρόλα αυτά περιέχουν μεγάλες ποσότητες κρυμμένου αλατιού. Όπως τα δημητριακά, έτοιμα συσκευασμένα τρόφιμα, κονσέρβες, έτοιμες σάλτσες, οι ζωμοί ακόμα και οι χορτοφαγικοί κ.α. Μπορεί ακόμη κάποιο προϊόν να έχει γλυκιά γεύση αλλά να έχει αλάτι», εξηγεί .
Παράλληλα, η Δρ. Ανδρέου υπογραμμίζει ότι η αυξημένη κατανάλωση αλατιού, μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών, κάτι που όπως εξηγεί, είναι ένα σύμπτωμα της κακής κυκλοφορίας που υπάρχει στον ίδιο τον οργανισμό.
Εθισμός στο αλάτι
Η Δρ. Ανδρέου αναφέρει ακόμη ότι όπως υπάρχει εθισμός στη ζάχαρη, υπάρχει και ο εθισμός στο αλάτι,.
«Ο λόγος είναι ότι επειδή συνηθίζουμε τους γευστικούς μας κάλυκες στα αλμυρά, με αποτέλεσμα να ζητάμε όλο και περισσότερο αλάτι», προσθέτει.
Ενημερωμένοι καταναλωτές
Όπως επισημαίνει η ειδικός, σημαντικό είναι να γίνουμε ενημερωμένοι καταναλωτές, διαβάζοντας τις ετικέτες των τροφίμων που επιλέγουμε και να προτιμάμε αυτά που είναι χαμηλά σε νάτριο ή αυτά που αναγράφουν στην ειδική σήμανση «χωρίς προσθήκη αλατιού».
Δίαιτα DASH
Με αφορμή την αυξημένη κατανάλωση αλατιού, η Δρ Ανδρέου αναφέρεται και στη δίαιτα DASH. Η Δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) αφορά ένα πλάνο διατροφής βασισμένο στη μεσογειακή διατροφή, το οποίο δημιουργήθηκε για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης χωρίς φάρμακα σε μια έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ.
«Η ιδεολογία είναι ότι ενισχύεις τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά και μειώνεις τα τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν αλάτι και παράλληλα τροφές που να είναι υψηλές σε κάλλιο που αυτό βοηθά τον οργανισμό να αποβάλει το νάτριο πιο εύκολα (μπανάνες, τομάτες, σπανάκι, τα φρέσκα ψάρια, πορτοκάλι, μπρόκολο, καρότα», συμπληρώνει η Δρ. Ανδρέου.
Πώς μπορεί να μειωθεί η πρόσληψη αλατιού/νατρίου;
- Κατανάλωση κυρίως φρέσκων τροφών
- Επιλογή προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο
- Προετοιμασία/μαγείρεμα γευμάτων με λίγο ή καθόλου πρόσθετο νάτριο/αλάτι
- Χρήση βοτάνων και μπαχαριών αντί αλατιού για να επιπρόσθετη γεύση στα τρόφιμα
- Περιορισμός στη χρήση εμπορικών σαλτσών, ντρέσινγκ και στιγμιαίων προϊόντων
- Περιορισμός στην κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων
Της Μόνικας Μακρυγιάννη