Τεχνητά γλυκαντικά και γήρανση του εγκεφάλου: Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

Μπορούν τα τεχνητά γλυκαντικά να είναι πραγματικά επιβλαβή για την υγεία; Μήπως η τακτική κατανάλωσή τους επηρεάζει τη μνήμη και τις γνωστικές μας ικανότητες; Αν και η νέα σύνδεση που βρέθηκε μεταξύ των υποκατάστατων ζάχαρης και της γήρανσης του εγκεφάλου χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, ενδέχεται να αποτελεί λόγο ανησυχίας. Ένας ερευνητής εμβαθύνει στην υπόθεση...

Πώς επηρεάζουν τα τεχνητά γλυκαντικά την υγεία του εγκεφάλου;

Τα τεχνητά γλυκαντικά κυκλοφορούν σε πολλές μορφές και ονομασίες, σε υγρή ή σε σκόνη μορφή. όπως η σουκραλόζη, η ερυθριτόλη, η ασπαρτάμη και άλλα. Καταναλώνονται από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ιδιαίτερα από άτομα με διαβήτη. Ο βασικός λόγος για τον οποίο προτείνεται στους διαβητικούς να αντικαθιστούν τη ζάχαρη με τεχνητά γλυκαντικά είναι ότι θεωρείται πως προκαλούν μικρότερες αυξήσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει εγκρίνει αρκετά τεχνητά γλυκαντικά -όπως η σακχαρίνη, η σουκραλόζη και η ασπαρτάμη- καθώς και αλκοόλες σακχάρου όπως η ξυλιτόλη και η ερυθριτόλη, αλλά και φυτικά υποκατάστατα όπως η στέβια και το φρούτο μοναχός (monk fruit), ως ασφαλή για κατανάλωση. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί όλο και περισσότερες μελέτες σχετικά με τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών στην υγεία.

Η πιο πρόσφατη από αυτές δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Neurology, το ιατρικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, και διαπίστωσε ότι τα γλυκαντικά ασπαρτάμη, σακχαρίνη, ακεσουλφάμη-Κ, ερυθριτόλη, ξυλιτόλη, σορβιτόλη και ταγατόζη συνδέθηκαν με πτώση της μνήμης και των γνωστικών λειτουργιών, ισοδύναμη με περίπου 1,6 χρόνια γήρανσης του εγκεφάλου.

Τέτοιες έρευνες έχουν προκαλέσει αντιπαραθέσεις και ανησυχίες στο κοινό. Όμως, σημαίνει αυτό ότι πρέπει να σταματήσουμε εντελώς την κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών; Και ποια άλλα πιθανά αποτελέσματα μπορεί να έχουν στην υγεία μας;

Για να συζητήσει αυτά τα ζητήματα, η Claudia Suemoto, MD, PhD, κύρια συγγραφέας της μελέτης του Neurology, συμμετείχε σε ένα επεισόδιο του In Conversation μαζί με τις συντάκτριες του Medical News Today, Yasemin Nicola Sakay και Maria Cohut, που ανέλυσαν τις επιδράσεις των τεχνητών γλυκαντικών στην υγεία και ειδικότερα στον εγκέφαλο.

Η Suemoto είναι γιατρός και επίκουρη καθηγήτρια Γηριατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, καθώς και επιδημιολόγος που επικεντρώνεται στην έρευνα για την άνοια και τη γήρανση του εγκεφάλου.

Στο επεισόδιο του podcast In Conversation με τίτλο «Artificial sweeteners and brain aging: What we know so far», η ιατρός και ερευνήτρια Claudia Suemoto, PhD, αναλύει τις πρόσφατες έρευνες που συνδέουν την κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών με την επιτάχυνση της γήρανσης του εγκεφάλου.

Κύρια ευρήματα της έρευνας

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology παρακολούθησε 12.772 ενήλικες στη Βραζιλία για περίπου 8 χρόνια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες με την υψηλότερη κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών παρουσίασαν 62% ταχύτερη πτώση στις γνωστικές τους ικανότητες, ισοδύναμη με 1,6 χρόνια γήρανσης του εγκεφάλου, σε σύγκριση με εκείνους με χαμηλότερη κατανάλωση. Οι γλυκαντικές ουσίες που συνδέθηκαν με αυτήν την επιτάχυνση περιλαμβάνουν την ασπαρτάμη, τη σακχαρίνη, το ακεσουλφαμικό κάλιο, την ερυθριτόλη, τη σορβιτόλη και την ξυλιτόλη. Η αρνητική επίδραση ήταν πιο έντονη σε άτομα κάτω των 60 ετών και σε εκείνους με διαβήτη, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν τεχνητά γλυκαντικά ως υποκατάστατο της ζάχαρης.

Η Δρ Suemoto εξηγεί ότι οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες μπορεί να επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου μέσω «μηχανισμών» όπως η φλεγμονή και η αλλαγή της μικροχλωρίδας του εντέρου. Αν και η μελέτη δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η μακροχρόνια κατανάλωση αυτών των γλυκαντικών μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τη γνωστική λειτουργία.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Για την υποστήριξη της εγκεφαλικής υγείας, συνιστάται η μείωση της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών και η προτίμηση σε φυσικές εναλλακτικές λύσεις, όπως η ταγατόζη, το μέλι ή το σιρόπι σφενδάμου. Επιπλέον, η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες και ολικές τροφές μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας