Τελικά είναι εφικτό να ξεπερνάμε όλοι τα 100 χρόνια ζωής;

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο The Conversation από τον Δρ Richard Faragher, καθηγητή βιογεροντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Brighton βάζει και πάλι στο προσκήνιο το ερώτημα πόσο μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος (;)

Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι το προσδόκιμο ζωής των νέων ανθρώπων σήμερα μπορεί να τοποθετηθεί στα140 χρόνια, ενώ άλλες πάνε ακόμα πιο πέρα και τοποθετούν το όριο αυτό στα 150 χρόνια!

Για τον υπολογισμό του προσδόκιμου ζωής χρησιμοποιείται παραδοσιακά η περίφημη εξίσωση Gompertz. Πρόκειται για μια παρατήρηση, που έγινε για πρώτη φορά τον 19ο αιώνα, ότι τα ποσοστά θνησιμότητας των ανθρώπων από ασθένειες αυξάνονται εκθετικά με την πάροδο του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα θανάτου – από καρκίνο, καρδιακές παθήσεις και λοιμώξεις – διπλασιάζεται κάθε οκτώ με εννέα χρόνια.

Αλλά από τον 19ο αιώνα πολλά έχουν αλλάξει στην επιστήμη... Έτσι, ο τύπος αυτής της εξίσωσης μπορεί να τροποποιηθεί και να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικοί παράγοντες (όπως το φύλο ή η ασθένεια) που επηρεάζουν τη μακροβιότητα ενός πληθυσμού. Εξάλλου, μια άλλη προσέγγιση για την εκτίμηση του προσδόκιμου ζωής είναι ο υπολογισμός του ρυθμού φθοράς των οργάνων σε σχέση με την ηλικία. Για παράδειγμα, η οφθαλμική λειτουργία καθώς και η κατανάλωση οξυγόνου κατά την άσκηση ακολουθούν ένα μοτίβο μείωσης με την πάροδο των χρόνων με τους περισσότερους υπολογισμούς να δείχνουν ότι τα όργανα μας κατορθώνουν να λειτουργούν μέχρι να φτάσουμε τα 120 έτη.

Οι έρευνες αυτές ωστόσο, παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ των ανθρώπων καθώς γερνούν. Για παράδειγμα η νεφρική λειτουργία ορισμένων μειώνεται ταχέως με την ηλικία, ενώ σε άλλους αλλάζει ελάχιστα ακόμα και σε βαθιά γεράματα. Σύμφωνα με επιστήμονες από την Σιγκαπούρη, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία λοιπόν, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να φτάνει  στα 150 χρόνια.

Η ταχύτητα με την οποία αναρρώνουμε από τις νόσους αποτελεί μια παράμετρο που έχει σχέση με το προσδόκιμο ζωής σύμφωνα με τους ερευνητές. Καθώς η παράμετρος αυτή αποκαλύπτει την ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί την ομοιόσταση ή ανθεκτικότητα. Η γήρανση μάλιστα μπορεί να περιγραφεί ως η σταδιακή αδυναμία του οργανισμού να διατηρεί την ομοιόσταση. 

Για τη διεξαγωγή της μελέτης μοντελοποίησης οι ερευνητές πήραν δείγματα αίματος από 70.000 συμμετέχοντες ηλικίας έως 85 ετών και τα εξέτασαν για βραχύβιες αλλαγές στον αριθμό των αιμοσφαιρίων. Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων υποδηλώνει το επίπεδο φλεγμονής στο σώμα του, ενώ ο όγκος των ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να υποδηλώνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου, ή γνωστική εξασθένηση, όπως απώλεια μνήμης. Στη συνέχεια, οι ερευνητές απλοποίησαν αυτά τα δεδομένα σε μία μόνο παράμετρο, την οποία ονόμαζαν δυναμικό δείκτη κατάστασης οργανισμών (Dosi)

Οι αλλαγές στις τιμές του δείκτης Dosi μεταξύ των συμμετεχόντων προέβλεπαν ποιος θα νοσήσει από ασθένειες σχετιζόμενες με το γήρας, τις διαφοροποιήσεις από άτομο σε άτομο και μοντελοποιούσαν την απώλεια ανθεκτικότητας με την πάροδο των χρόνων. Αυτοί οι υπολογισμοί προέβλεπαν ότι για όλους – ανεξάρτητα από την υγεία ή τα γονίδιά τους – το όριο της ανθεκτικότητας έφτανε μέχρι τα 150.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ωστόσο, αυτού του τύπου οι εκτιμήσεις θεωρούν δεδομένο ότι δεν θα υπάρξουν μεταβολές όπως λόγου χάρη, νέες ιατρικές θεραπείες. Ωστόσο, αυτό αποτελεί ελάττωμα της μεθόδου, καθώς σημαντική επιστημονική πρόοδος παρατηρείται κατά τη διάρκεια μιας ζωής και αυτό ωφελεί μερικούς ανθρώπους περισσότερο από άλλους. Για παράδειγμα, ένα μωρό που γεννιέται σήμερα μπορεί να βασιστεί σε περίπου 85 χρόνια ιατρικής προόδου μπροστά του για να βελτιώσει το προσδόκιμο ζωής του, ενώ ένας ήδη 85χρονος περιορίζεται από τις τρέχουσες ιατρικές τεχνολογίες. Ως εκ τούτου, ο καινούργιος υπολογισμός που προτείνουν οι ερευνητές θα είναι σχετικά ακριβής για τα άτομα προχωρημένης ηλικίας, αλλά θα χάνει την αξιοπιστία του στους νεότερους.