Στις σχέσεις κάποιος είναι το «θύμα», κάποιος ο «θύτης»

Πριν από 48χρόνια, ο Steven Karpman δημοσίευσε ένα άρθρο για το οποίο βραβεύτηκε το 1972 με το «Eric Berne Memorial Scientific Award» και έγινε διάσημος για ένα τρίγωνο που δεν αφορά μαθηματικούς αλλά ψυχολόγους.

Το «τρίγωνο Karpman» ή πιο επίσημα «Δραματικό Τρίγωνο Κάρπμαν».

Σύμφωνα με τη θεωρία του, στις οικογένειες και σε άλλες σοβαρές σχέσεις, υπάρχουν πάντα τρεις ρόλοι: ένα θύμα, ένας θύτης και ένας σωτήρας.

Οι ρόλοι μπορεί να εναλλάσσονται ανάμεσα στα άτομα αλλά έχουν πάντα τον ίδιο καταστροφικό ρόλο καθώς κάνουν τα άτομα «χειριστικά».

Ας δούμε σε τι συνίσταται ο κάθε «ρόλος»

Το θύμα νιώθει συνεχώς ότι αδικείται, ότι καταπιέζεται, ότι υποφέρει και βιώνει ταλαιπωρίες.

Φοβάται και δεν ξέρει -υποτίθεται- πώς να βγει από τα αδιέξοδα της ζωής του και ζηλεύει αυτούς που έχουν την δύναμη να τα καταφέρουν.

Αφήνεται να το κατευθύνουν και να παίρνουν άλλοι τις αποφάσεις του και μετά τους κατηγορεί για τα αποτελέσματα.

Ο θύτης είναι συνεχώς θυμωμένος με την ζωή και τους άλλους ανθρώπους, είναι απαισιόδοξος, αναπολεί μόνο άσχημες στιγμές από το παρελθόν του, επικρίνει τους πάντες και θεωρεί ότι εκείνος μόνο τα καταφέρνει και πρέπει να έχει την εξουσία.

Ταυτόχρονα νιώθει κουρασμένος από την υπερβολική του διάθεση για έλεγχο και τις ευθύνες τις οποίες έχει επωμιστεί.

Ο σωτήρας από την πλευρά του, αισθάνεται οίκτο για τους δύο παραπάνω, έχει αίσθημα ανωτερότητας, είναι περήφανος, σίγουρος για τον εαυτό του και έτοιμος να δώσει λύσεις στα προβλήματα των άλλων με συμβουλές και παροτρύνσεις που δεν θα εφήρμοζε ποτέ ο ίδιος.

Μέσα από όλη αυτή την διαδικασία επιβεβαιώνεται και νιώθει χρήσιμος και ισχυρός.

Κάπως έτσι, ο ένας «κλαψουρίζει», ο άλλος έχει νεύρα που φέρει τις ευθύνες όλων στην πλάτη του, και ο τρίτος δίνει συμβουλές για τις οποίες είναι βέβαιος ότι έχει δίκιο.

Βεβαίως δεν πρόκειται για τρία πρόσωπα αλλά για 2, 3,4, 5 ή ακόμα παραπάνω άτομα του ίδιου περίγυρου που από καιρό εις καιρό υιοθετούν έναν από τους ρόλους αυτούς στην προσπάθεια να πάρουν τα ηνία της σχέσης και να γίνει το δικό τους!

Το μοτίβο αυτό της σχέσης όμως είναι η ρίζα αυτού που προκαλεί τις εντάσεις και τη δυστυχία στις οικογένειες.

Αντί να υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία και ο καθένας να λέει αυτό που σκέφτεται και αυτό που επιθυμεί ανοιχτά, επιλέγουμε άλλοτε να χειραγωγήσουμε τον άλλο λαμβάνοντας τον ρόλο του θύματος, κι άλλοτε πάλι να τον χειραγωγήσουμε αλλά με ένταση και εκνευρισμό ώστε να επιβληθούμε.

ΠΗΓΗ: karpmandramatriangle.com