Υπ. Υγείας: Πληροφορίες και απαντήσεις για οξεία γαστρεντερίτιδα

Πληροφορίες και απαντήσεις εφ’ όλης της ύλης σχετικά με την νόσο της οξείας γαστρεντερίτιδας που παρουσιάστηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα στο νησί, δίνει το Υπουργείο Υγείας.

Συγκεκριμένα, σε ανακοίνωση το Υπ. Υγείας αναφέρει λεπτομερώς τα συμπτώματα, την φαρμακευτική αγωγή, τη διατροφή, τους τρόπους πρόληψης αλλά και δράσης σε περίπτωση εμφάνισης περιστατικού οξείας γαστρεντερίτιδας στο κοντινό περιβάλλον των πολιτών.

Όπως αναφέρεται, η οξεία γαστρεντερίτιδα αποτελεί η ύπαρξη αυξημένου αριθμού κενώσεων που έχουν κρεμώδη ή υδαρή σύσταση και οφείλονται σε ιούς, βακτήρια ή παράσιτα καθώς επίσης μπορεί να συνοδεύονται από εμετούς, πυρετό ή κοιλιακό άλγος.

Επιπλέον, η οξεία γαστρεντερίτιδα συνήθως διαρκεί λιγότερο από μια εβδομάδα αν και μπορεί να διαρκέσει και 14 μέρες.

Όσον αφορά τον τρόπο μετάδοσης της νόσου, συνήθως μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με την κοπρανοστοματική οδό, δηλαδή με την κατάποση του μικροβίου που βρίσκεται στα κόπρανα κάποιου ασθενή (π.χ. όταν κάποιος φάει χωρίς να πλυθεί αφού προηγουμένως έχει ακουμπήσει την λερωμένη πάνα του παιδιού, ή το κάθισμα της τουαλέτας). Επισημαίνεται ότι τα μικρά παιδιά δύσκολα τηρούν τους κανόνες υγιεινής, οπότε είναι και πιο επιρρεπή στο να νοσήσουν.

Ακόμη, κάποιοι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα μπορεί να μεταδοθούν με σταγονίδια (πχ. πτύελα, σταγονίδια από εμέσματα). Σημειώνεται ότι σπανιότερα η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκληθεί από μολυσμένα τρόφιμα (πχ. αυγό μελάτο, κοτόπουλο που δεν είναι καλά ψημένο, ρύζι που δεν συντηρήθηκε σωστά)  ή νερό (κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες).

Οδηγίες προς γονείς

Σε περίπτωση που ένα παιδί έχει οξεία γαστρεντερίτιδα, αυτό που πρέπει να προσέξουν οι γονείς είναι ο μεγάλος κίνδυνος αφυδάτωσης, καθώς λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών από τις κενώσεις και ανεπαρκούς πρόσληψης υγρών από το στόμα (συνύπαρξη ανορεξίας, ναυτίας, εμετών) τα παιδιά εύκολα οδηγούνται σε αφυδάτωση. Επίσης, όσο μικρότερη η ηλικία του παιδιού τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για αφυδάτωση.

Ακόμη, σε ήπια αφυδάτωση υπάρχει ήπια ξηρότητα του στόματος, αυξημένη δίψα και ελαφρώς μειωμένη  παραγωγή ούρων (μια ούρηση ανά 6 ώρες), ενώ σε μέτρια και σοβαρή αφυδάτωση η παραγωγή των ούρων μειώνεται κατά πολύ, τα δάκρυα απουσιάζουν στο κλάμα, το στόμα ξηραίνεται σημαντικά και τα μάτια μοιάζουν βυθισμένα.

Αυτό που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι να ξεκινήσουν την ενυδάτωση το συντομότερο δυνατό. Η ενυδάτωση πρέπει να γίνεται με ειδικό διάλυμα ηλεκτρολυτών το οποίο διατίθεται στα φαρμακεία. Σε παιδιά με εμετούς καλό είναι οι γονείς να ξεκινήσουν την ενυδάτωση αφού αφήσουν λίγο χρόνο μετά τον εμετό για να ηρεμίσει το στομάχι του παιδιού (περίπου 30λεπτά).

Επίσης, να ξεκινήσουν με μικρές ποσότητες υγρών (ένα κουταλάκι 5ml διαλύματος ηλεκτρολυτών κάθε 2 λεπτά) ώστε να μην προκληθεί ναυτία ή εμετός.  Η συνολική ποσότητα των υγρών που θα δοθεί στο παιδί εξαρτάται από το βάρος του και των αριθμό των διαρροιών και των εμετών. Η φάση της επανυδάτωσης καλό είναι να διαρκεί 3-4 ώρες.

Τα αποκλειστικά θηλάζοντα βρέφη δεν χρειάζεται να λαμβάνουν ηλεκτρολύτες καθώς το μητρικό γάλα είναι εύπεπτο, συστήνονται όμως τα μικρά και συχνά γεύματα για αποφυγή υποτροπής των εμετών.

Φαρμακευτική αγωγή και διατροφή

Το Υπουργείο Υγείας σημειώνει ότι τα παιδιά με οξεία γαστρεντερίτιδα δεν χρειάζονται ειδική φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, τα αντιβιοτικά δεν χρειάζονται στα περισσότερα παιδιά με οξεία γαστρεντερίτιδα καθώς δεν βοηθούν, αντίθετα μπορεί να επιδεινώσουν και να παρατείνουν τις διάρροιες.

Τονίζεται ότι τα αντιεμετικά προκαλούν συχνά σοβαρές παρενέργειες στα παιδιά και πρέπει να αποφεύγονται, ενώ τα φάρμακα που μειώνουν την κινητικότητα του εντέρου πιθανό να επιδεινώσουν την γαστρεντερίτιδα.

Ακόμη, τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου μετά από οξεία γαστρεντερίτιδα, αλλά βοηθούν σε μικρό βαθμό στη βελτίωση των διαρροιών.

Όσον αφορά τη διατροφή, τα παιδιά με οξεία γαστρεντερίτιδα που δεν έχουν εμετούς πρέπει να συνεχίσουν να τρώνε κανονικά και τα θηλάζοντα βρέφη πρέπει να συνεχίσουν τον θηλασμό, ενώ στα παιδιά με εμετούς η διατροφή πρέπει να είναι ελαφριά.

Όπως αναφέρεται, τα παιδιά με οξεία γαστρεντερίτιδα ανέχονται πολύ καλά τα γαλακτοκομικά και δεν χρειάζεται να διαλύεται περισσότερο από το κανονικό το γάλα ή να αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά. Δίαιτα χωρίς λακτόζη μπορεί να βοηθήσει μόνο σε μεγαλύτερα παιδιά με σοβαρή συμπτωματολογία και σε χρόνια διάρροια (περισσότερο από 2 εβδομάδες).

Επιπλέον, τα συνιστάμενα τρόφιμα στην οξεία γαστρεντερίτιδα περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό σύνθετων υδατανθράκων (ρύζι, πατάτες, σιτάρι), κρέας, γιαούρτι, φρούτα και λαχανικά. Η δίαιτα με καθαρά υγρά ή η στερητική δίαιτα με ρύζι, ψωμί, μπανάνα, μήλο, είναι ανεπαρκής σε θρεπτικά συστατικά και είναι δυνατό να προκαλέσει παρατεταμένη διάρροια.

Επίσης, τα τρόφιμα με ψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη πρέπει να αποφεύγονται. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα αναψυκτικά αφού περιέχουν υπερβολική ζάχαρη και είναι ανεπαρκή σε ηλεκτρολύτες.

Πρόληψη και επίσκεψη σε γιατρό

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, η επίσκεψη σε γιατρό πρέπει να γίνει αν το παιδί με οξεία γαστρεντερίτιδα παρουσιάζει: άρνηση λήψης τροφής και υγρών, επιμονή των εμετών παρά την προσπάθεια από του στόματος ενυδάτωσης, αφυδάτωση μέτριου και σοβαρού βαθμού (πχ. βρέφος που δεν έχει ουρήσει ≥6 ώρες και παιδί που δεν έχει ουρήσει ≥8 ώρες), διάρροια με αίμα, έντονο κοιλιακό άλγος, αλλαγές στην συμπεριφορά, πχ λήθαργος.

Για την πρόληψη της νόσου οξείας γαστρεντερίτιδας, είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται πάντα οι κανόνες υγιεινής, όπως το καλό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό για 20’’-30’’ πριν το φαγητό, μετά τον χειρισμό ωμού κρέατος, ψαριού και αυγών, μετά την αλλαγή της πάνας του παιδιού.

Επισημαίνεται επίσης ότι πρέπει να πλένονται καλά με σαπούνι και νερό τα σκεύη και οι επιφάνειες που άγγιξαν ωμό κρέας ή ψάρι, να πλένονται προσεχτικά τα φρούτα και τα λαχανικά με καθαρό νερό, να αποφεύγονται οι συνταγές με ωμά αυγά και να ψήνονται τα αυγά μέχρι ο κρόκος να σφίξει, να καταψύχετε το κρέας και το ψάρι που δεν θα μαγειρευτούν τις επόμενες 48 ώρες.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημαντικό είναι επίσης να μην αφήνονται μαγειρεμένα τρόφιμα περισσότερο από 2 ώρες εκτός ψυγείου (και όχι περισσότερο από 1 ώρα αν η θερμοκρασία δωματίου είναι ≥32οC) και να μην χρησιμοποιούνται από ίδια άτομα ποτήρια και μαχαιροπήρουνα.

Τέλος, αν θα μεταφερθούν ευαίσθητα τρόφιμα εκτός σπιτιού καλό είναι να χρησιμοποιηθούν παγοκύστες, ισοθερμικές τσάντες ή παγωνιέρες.

Ο.Σ.