Προστασία Υδάτων: Αποφασίζουν για αποδοχή ή όχι αναπομπής ΠτΔ

19 Οκτωβρίου 2023, 10:30

Αποφασίζει σήμερα η Ολομέλεια της Βουλής εάν θα αποδεχθεί ή όχι την αναπομπή του Προέδρου της Δημοκρατίας για το νόμο «Ο περί Προστασίας και Διαχείρισης των Υδάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023».

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, επανεξέτασε σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2023, τον νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων την 21^η Σεπτεμβρίου 2023 και αναπέμφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατ’ επίκληση του Άρθρου 51.1 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σημειώνεται ότι ο αναπεμφθείς νόμος κατατέθηκε στη Βουλή στις 20 Οκτωβρίου 2022 υπό τη μορφή πρότασης νόμου από τους κ. Κυριάκο Χατζηγιάννη, βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Αμμοχώστου, Χαράλαμπο Πάζαρο, βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Πάφου και Νίκο Σύκα, βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λεμεσού.

Με τον αναπεμφθέντα νόμο, σκοπείται η τροποποίηση του περί Προστασίας και Διαχείρισης των Υδάτων Νόμου, ώστε αφενός η ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείται από τους καταναλωτές άρδευσης για σκοπούς παγετοπροστασίας ή για σκοπούς κατάσβεσης πυρκαγιάς να μην λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς υπολογισμού του συνόλου της ποσότητας νερού που δικαιούται ο εν λόγω καταναλωτής να λαμβάνει για σκοπούς άρδευσης και αφετέρου το τέλος χρέωσης της κατανάλωσης του νερού που χρησιμοποιείται για τους πιο πάνω σκοπούς να καθορίζεται με διάταγμα που θα εκδίδεται από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

Με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, οι αρχές τιμολόγησης του νερού στην Κύπρο ρυθμίζονται με τους «περί Τιμολόγησης και Μηχανισμών Ανάκτησης του Κόστους των Υπηρεσιών Ύδατος Κανονισμούς του 2014» (Κ.Δ.Π. 128/2014), οι οποίοι εκδόθηκαν δυνάμει του άρθρου 32 του βασικού νόμου.

Το δε ύψος των δικαιωμάτων, τελών και άλλων χρηματικών ανταλλαγμάτων, που επιβάλλονται, καθορίζεται με άλλους κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο και δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Τα τέλη παροχής φρέσκου αδιύλιστου νερού άρδευσης από όλα τα Κυβερνητικά Υδατικά Έργα (ΚΥΕ), για γεωργική και κτηνοτροφική χρήση ή υδατοκαλλιέργεια είναι ενιαία παγκύπρια και καθορίστηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο στα €0,17 ανά κυβικό μέτρο. Περαιτέρω, το ειδικό τέλος υπερκατανάλωσης καθορίστηκε στα €0,45 ανά κυβικό αντί στα €0,17 για γεωργική παραγωγή και κτηνοτροφία και αφορά τη χρήση ποσοτήτων που υπερβαίνουν την εκάστοτε εγκεκριμένη ετήσια ποσότητα από τα ΚΥΕ.

Συγκεκριμένα, η κατανομή των διαθέσιμων ποσοτήτων στις διάφορες χρήσεις, γίνεται στη βάση σεναρίου που ετοιμάζεται κάθε χρόνο από τα ΚΥΕ.

Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά το νερό που καταναλώνεται λόγω ειδικών καιρικών συνθηκών, όπως ο παγετός και η ανομβρία, υπάρχει ήδη πρόνοια στους κανονισμούς της Κ.Δ.Π. 128/2014 (Κανονισμός 41) για τη δυνατότητα εξαίρεσής του από την ποσότητα υπερκατανάλωσης (δηλαδή για χρέωσή του στα €0,17 αντί στα €0,45 ανά κυβικό μέτρο, σε ό,τι αφορά το φρέσκο αδιύλιστο νερό άρδευσης).

Τονίζεται ότι η υπό αναφορά πρόνοια ήδη τυγχάνει εφαρμογής, όποτε κρίνεται σκόπιμο. Πιο πρόσφατα, έχουν εγκριθεί πρόσθετες ποσότητες νερού για αντιμετώπιση του παγετού στις Επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου εντός του 2022, ενώ για το 2021 έχουν εγκριθεί πρόσθετες ποσότητες, λόγω ξηρασίας.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, οι πολιτικές τιμολόγησης νερού περιλαμβάνονται στα βασικά μέτρα τα οποία κάθε κράτος πρέπει να εφαρμόζει με σκοπό την ορθολογική και αποτελεσματική χρήση του νερού. Ειδικότερα, σε περιοχές όπως η Κύπρος, όπου η έλλειψη νερού είναι μόνιμο φαινόμενο, οι πολιτικές αυτές πρέπει να αποτελούν κίνητρο για την εξοικονόμηση του νερού.

Το τέλος των €0,17 για παροχή φρέσκου αδιύλιστου νερού άρδευσης από όλα τα ΚΥΕ είναι ήδη σε επίπεδα πολύ πιο χαμηλά από το συνολικό κόστος άρδευσης, το οποίο εκτιμήθηκε μετά από ειδική μελέτη στα €0,45/κ.μ. Οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης των τελών, εκτός του ότι συνηγορεί στην αυξημένη κατανάλωση νερού, πιθανόν να εγείρει και ερωτηματικά ή/και αντιδράσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Θέματα αντισυνταγματικότητας

Σύμφωνα με την επιτροπή, ο υπό αναπομπή νόμος παρουσιάζει θέματα αντισυνταγματικότητας, απόκλισης από το ενωσιακό δίκαιο, σύγκρουση μεταξύ νόμου και κανονισμών και εγείρει θέματα πρακτικής δυσκολίας στην εφαρμογή του. Περαιτέρω, αμφισβητείται η αναγκαιότητα, εφόσον οι στόχοι του επιτυγχάνονται μέσω του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, επανεξετάζοντας τον αναπεμφθέντα νόμο στη βάση των όσων τέθηκαν ενώπιόν της και κυρίως των λόγων της αναπομπής, αποφάσισε, κατά πλειοψηφία του προέδρου και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και του Δημοκρατικού Συναγερμού, να τροποποιήσει το κείμενό του, ώστε-

να επεκταθούν οι σκοποί για τους οποίους η ποσότητα νερού που χρησιμοποιείται από τους καταναλωτές άρδευσης δεν θα λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του συνόλου της ποσότητας νερού που δικαιούται να λαμβάνει ο εν λόγω καταναλωτής για σκοπούς άρδευσης και, ειδικότερα, να μη λαμβάνεται υπόψη η ποσότητα νερού άρδευσης που καταναλώνεται για οποιονδήποτε λόγο που είναι πέραν του ελέγχου του καταναλωτή και
να διασφαλιστεί ότι το σχετικό διάταγμα που εκδίδεται από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για καθορισμό του επιβαλλόμενου τέλους εκδίδεται τηρουμένων των διατάξεων του περί της Ενιαίας Διαχείρισης Υδάτων Νόμου και των περί της Ενιαίας Διαχείρισης Υδάτων (Δικαιώματα, Τέλη ή Άλλα Χρηματικά Ανταλλάγματα) Κανονισμών.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, κατά πλειοψηφία του προέδρου και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και του Δημοκρατικού Συναγερμού και του μέλους της βουλευτή του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου, εμμένει στην έκδοση του αναπεμφθέντος νόμου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας διά δημοσιεύσεώς του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, όπως αυτός έχει τροποποιηθεί.

Το μέλος της επιτροπής βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, εισηγείται στην ολομέλεια του σώματος την αποδοχή της αναπομπής.

Γ.Χ.