Νωτιαία μυϊκή ατροφία: Νέα παραλλαγή

Νέα παραλλαγή της νωτιαίας μυϊκής ατροφίας, εντόπισε μελέτη του Τμήματος Νευρογενετικής του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου

Η νωτιαία μυϊκή ατροφία (ΝΜΑ), είναι μια νευρομυϊκή πάθηση που κληρονομείται με αυτοσωματικό υπολειπόμενο τρόπο.

Χαρακτηρίζεται από εκφυλισμό και απώλεια των κατώτερων κινητικών νευρώνων, με αποτέλεσμα να προκαλείται μυϊκή αδυναμία και ατροφία.

Θεωρείται ως μια από τις πιο συχνές αιτίες βρεφικού θανάτου, με τη συχνότητα θετικών περιστατικών να ανέρχεται στις 1/10,000 γεννήσεις.

Σε πέντε τύπους η πάθηση

Με βάση τη σοβαρότητα των κλινικών συμπτωμάτων, η πάθηση ταξινομείται σε πέντε τύπους (0, η πιο σοβαρή μορφή μέχρι 4, η πιο ήπια μορφή).

Η ΝΜΑ προκαλείται από γενετικές παθογόνες παραλλαγές στο γονίδιο SMN1, με την ομόζυγη απάλειψη του εξονίου 7 να είναι η πιο συχνή.

Συγκεκριμένα, αυτή η παραλλαγή βρίσκεται στο 95% των ασθενών. Πολύ πιο σπάνια (5%) ανευρίσκεται σε ετεροζυγωτία για μια σημειακή παραλλαγή και για απάλειψη εξονίου.

Η επιβεβαίωση μιας τέτοιας παραλλαγής γίνεται δύσκολα καθότι υπάρχει η παρέμβαση του ψευδογονιδίου SMN2, το οποίο έχει ισχυρή ομολογία νουκλεοτιδικής αλληλουχίας (99%) με το SMN1. Τα δύο γονίδια διαφέρουν κατά 16 νουκλεοτίδια ένα από τα οποία βρίσκεται στο εξόνιο 7 και προκαλεί μη φυσιολογικό μάτισμα, και επομένως την έκφραση μιας αποκομμένης μικρότερης μη λειτουργικής πρωτεΐνης.

Μελέτη ΙΝΓΚ

Σύμφωνα με τη Δρ Χριστίνα Βότση, συνεργάτη-επιστήμονα στο Τμήμα Νευρογενετικής Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, μελέτη η οποία διεξήχθη στο εργαστήριο Νευρογενετικής του ΙΝΓΚ, αναφέρει τα ευρήματα από τη διερεύνηση ενός βρέφους με την πιο σοβαρή κλινική μορφή ΝΜΑ.

Η εργαστηριακή μοριακή μελέτη περιλάμβανε συνδυασμό από εξειδικευμένες μεθόδους μοριακής γενετικής (επιπρόσθετες στις διαγνωστικές μεθόδους ρουτίνας), που επέτρεψαν τη σωστή διάγνωση σε αυτή την περίπτωση.

Η διερεύνηση κατέληξε στην εύρεση της καινούριας παθογόνου παραλλαγής c.835-8_835-5delinsG σε θέση ματίσματος στο γονίδιο SMN1 η οποία αποδείχτηκε ότι κληρονομείται από τη μητέρα, σε σύνθετη ετεροζυγωτία με την απώλεια των εξονίων 7 και 8, η οποία κληρονομήθηκε από τον πατέρα.

Η μελέτη στο επίπεδο RNA κατέδειξε την πλήρη απουσία της ακολουθίας του εξονίου 7 του γονιδίου, επιβεβαιώνοντας την αποδιοργανωτική επίδραση της καινούριας παθογόνου παραλλαγής στο μάτισμα του γονιδίου.

Αποδείχτηκε επίσης, η απουσία έκφρασης του λειτουργικού μεταγραφήματος και αξιοσημείωτη έκφραση του αποκομμένου μη-λειτουργικού μεταγραφήματος καθώς επίσης και αυξημένα επίπεδα των μεταγραφημάτων του ψευδογονιδίου, πιθανόν ως αποτέλεσμα προσπάθειας του μηχανισμού αντιστάθμισης.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η καινούρια παραλλαγή έχει καταχωρηθεί στο διεθνές αρχείο παραλλαγών ClinVar.

Επίσης, η συγκεκριμένη παθογόνος παραλλαγή σηματοδοτεί την τρίτη περίπτωση ενδογονιδιακών παθογόνων παραλλαγών που εντοπίστηκαν στον Κυπριακό πληθυσμό μέχρι στιγμής στο γονίδιο SMN1, και συντείνει στην εκτίμηση του ποσοστού τους περίπου στο 19%, το οποίο είναι αυξημένο σε σύγκριση με άλλους πληθυσμούς.

Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι η μελέτη παρείχε έγκαιρη γενετική διάγνωση του βρέφους, καταδεικνύοντας έτσι την ανάγκη έναρξης θεραπείας.

Επίσης, το αποτέλεσμα θεωρείται σημαντικό για παροχή γενετικής συμβουλευτικής, τον έλεγχο φορέων σε συγγενείς της οικογένειας και προγεννητική διάγνωση αν είναι απαραίτητο.

Γ.Χ.