Ένα βήμα πριν την ψήφιση η ποινικοποίηση ψευδοθεραπειών μεταστροφής φύλου

Επί τάπητος τίθεται αύριο στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, η πρόταση νόμου για την ποινικοποίηση ψευδοθεραπειών μεταστροφής φύλου, για την οποία αποφασίστηκε όπως αποσυρθεί από την Ολομέλεια της Βουλής για δύο εβδομάδες.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για την πρόταση νόμου που αφορά τον «Ο περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικός)  Νόμος του 2022» και κατατέθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως από το βουλευτή του ΑΚΕΛ, Γιώργο Κουκουμά. 

Το εν λόγω θέμα έχει απασχολήσει επανειλημμένα την Επιτροπή, αφού μελέτησε την πιο πάνω πρόταση, σε έξι συνεδρίες της, στο διάστημα μεταξύ της 18ης Μαρτίου 2022 και της 26ης Απριλίου 2023.

Σκοπός της πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του ποινικού κώδικα, ώστε να θεσπιστούν ως αδικήματα η εφαρμογή πρακτικής ή/και τεχνικής ή η παροχή υπηρεσίας με σκοπό τη μεταβολή, καταστολή ή εξάλειψη του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας φύλου ή της έκφρασης φύλου, η παραπομπή προσώπου που τελεί υπό νόμιμη κηδεμονία στα πιο πάνω και η δημόσια αναγγελία ή διαφήμιση τέτοιου είδους πρακτικών, τεχνικών ή υπηρεσιών. 

Ο κ. Κουκουμάς σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε σειρά ψηφισμάτων του κάλεσε τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τροποποιήσουν τις εθνικές τους νομοθεσίες, ώστε να καταστεί ως ποινικό αδίκημα η εφαρμογή ή η παροχή  ψευδοθεραπειών μεταστροφής, ενώ σε ανάλογη προτροπή προέβη και η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης.  

Ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου (ΣΨΚ) σε σχετική επιστολή αναφέρει ότι χαιρετίζει την ανάληψη δράσης σχετικά με την  ποινικοποίηση ψευδοθεραπειών μεταστροφής.

Σημειώνει ότι οι ψευδοθεραπείες μεταστροφής αναφέρονται σε μια σειρά αντιεπιστημονικών, απαξιωμένων και επιβλαβών  πρακτικών που επιχειρούν να ευθυγραμμίσουν εκ νέου τον σεξουαλικό προσανατολισμό ενός ατόμου, συνήθως από μη ετεροφυλόφιλο σε ετεροφυλόφιλο. Οι θεραπείες αυτές δεν έχουν καμία επιστημονική βάση και δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα. 

Προσθέτει ότι σειρά κρατών όπως Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Εκουαδόρ, Ισπανία, Καναδάς, Μάλτα,  Νέα Ζηλανδία έχουν ποινικοποιήσει τις συγκεκριμένες ψευδοθεραπείες, ενώ στη διαδικασία βρίσκονται κι άλλες  χώρες όπως Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισραήλ, Νορβηγία, Φινλανδία.  

Όχι στην εξαίρεση ποινικοποίησης θεραπειών από κληρικούς 

Ο ΣΨΚ και ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού σε σχετική ανακοίνωση εκφράζουν την αντίθεσή τους στις τροπολογίες του νόμου σχετικά με την εξαίρεση της ποινικοποίησης τέτοιων θεραπειών μεταστροφής στην περίπτωση που το άτομο συναινεί όπως και στην εξαίρεση ποινικοποίησης τέτοιων θεραπειών από κληρικούς. 

«Μια τέτοια πρακτική είναι αντίθετη με τα επιστημονικά δεδομένα που διαθέτουμε και δυνητικά επικίνδυνη για τα άτομα που λαμβάνουν αυτού του είδους τις ψευδοθεραπείες», υπογραμμίζει ο ΣΨΚ.

Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού, θεωρεί ότι το θέμα της συναίνεσης δεν μπορεί να αποτελεί τροπολογία στη συγκεκριμένη νομοθεσία «καθώς είναι ενάντια σε επιστημονικά δεδομένα και συστάσεις που δίνονται από διεθνείς αλλά και τοπικούς οργανισμούς επαγγελματιών, που έχουν την επιστημοσύνη και εμπειρογνωμοσύνη για το θέμα».

«Θεωρούμε ότι δεν μπορεί να ζητείται η συναίνεση κάποιου ατόμου, που βρίσκεται σε ευάλωτη θέση για εμπλοκή του σε μια διαδικασία η οποία είναι επικίνδυνη, και η οποία, σε κάθε περίπτωση είναι αδύνατον να του παρέχει αυτό που υπόσχεται», αναφέρει.

Ποινές αδικημάτων «ψευδοθεραπειών» μεταστροφής

Όπως αναφέρει, η έκθεση της πρότασης νόμου, η επιτροπή, προχώρησε σε ορισμένες τροποποιήσεις του νομοσχεδίου λαμβάνοντας τη σύμφωνη γνώμη του κ. Κουκουμά.

Συγκεκριμένα, τροποποιήθηκαν οι προβλεπόμενες ποινές των αδικημάτων που θεσπίζονται με την υπό εξέταση πρόταση νόμου, ως εξής:

(α) για το αδίκημα της εφαρμογής ψευδοθεραπειών μεταστροφής να προβλέπεται ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη και/ή χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €5.000, αντί μόνο ποινή φυλάκισης  που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη 

(β) για το αδίκημα της εφαρμογής ψευδοθεραπειών μεταστροφής σε ανήλικο  πρόσωπο το οποίο βρίσκεται σε ευάλωτη θέση λόγω ασθένειας, αναπηρίας,  ψυχικής κατάστασης ή σχέσης εξάρτησης ή επιρροής να προβλέπεται ποινή  φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη και/ή χρηματική ποινή που δεν  υπερβαίνει τις €10.000, αντί μόνο ποινή φυλάκισης που  δεν υπερβαίνει τα τρία έτη

(γ) για το αδίκημα της παραπομπής σε ψευδοθεραπείες μεταστροφής προσώπου  που τελεί υπό νόμιμη κηδεμονία να προβλέπεται ποινή φυλάκισης που δεν  υπερβαίνει τα τρία έτη και/ή χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €10.000, αντί μόνο ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη, και 

(δ) για το αδίκημα της αναγγελίας ή διαφήμισης θεραπειών μεταστροφής να προβλέπεται ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη και/ή  χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €5.000, αντί μόνο ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επιπλέον, έγινε τροποποίηση των προνοιών της πρότασης νόμου, ώστε να μην συνιστά ποινικό αδίκημα η παροχή συμβουλευτικών, ψυχολογικών και ιατρικών υπηρεσιών οι οποίες αφορούν στη διερεύνηση, ελεύθερη ανάπτυξη ή/και επιβεβαίωση του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας φύλου ή της έκφρασης φύλου προσώπου και η παροχή επιστημονικά καθιερωμένων κλινικών πράξεων από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας, δηλαδή από ιατρούς εγγεγραμμένους στο οικείο ιατρικό μητρώο και εγγεγραμμένους ψυχολόγους σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, εφόσον οι εν λόγω ενέργειες πραγματοποιούνται με σκοπό την αντιμετώπιση καταστάσεων σχετικών με τη σεξουαλική υγεία προσώπου, όπως αυτές καθορίζονται στη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νοσημάτων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.