Δεν βλέπουν αποτελέσματα από μέτρα για υπογεννητικότητα στην Ευρώπη

Χωρίς αποτελέσματα φαίνεται πώς συνεχίζουν τις πολιτικές και μέτρα που έχουν εφαρμόσει κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ότι αφορά την μείωση της υπογεννητικότητας αλλά και μέτρα στήριξης του θεσμού της οικογένειας.

Το εν λόγω συμπέρασμα, πηγάζει από την έρευνα της Υπηρεσίας Ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων της Βουλής, έπειτα από αίτημα του βουλευτή του ΔΗΣΥ Πρόδρομου Αλαμπρίτη.

Ειδικότερα, ο βουλευτής ζήτησε όπως δοθούν στοιχεία σε σχέση με τα μέτρα που λαμβάνουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και ειδικότερα σε πολιτικές που ακολουθούνται για μείωση της υπογεννητικότητας και μέτρα στήριξης της οικογένειας βάσει νομοθεσιών.

Για την εκπόνηση της έρευνας, στάλθηκε σχετικό αίτημα στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Κοινοβουλευτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ECPRD) και μέσω αυτού, ανταποκρίθηκαν 22 κράτη.

Σημειώνεται ότι στην έρευνα, περιλαμβάνονται και διάφορα μέτρα, άμεσα και έμμεσα που καταρτίστηκαν κατά καιρούς για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Συγκεκριμένα, αναφορά γίνεται στον περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμο του 1997, στον περί Προστασίας της Πατρότητας Νόμος του 2017, στον περί Γονικής Άδειας και Άδειας για λόγους Ανωτέρας Βίας Νόμος του 2012 και στον περί παροχής Επιδόματος Τέκνου Νόμος του 2002.

Ακόμη, η έρευνα περιλαμβάνει στο μοντέλο απάντησης που διαμορφώθηκε, τον περί της Εφαρμογής της Ιατρικών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμος του 2015 και σχετικές αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου καθώς και τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο του 2010.

Πρόσθετα, για την αντιμετώπιση του προβλήματος σε εθνικό επίπεδο καταρτίστηκε επίσης ο θεσμός του προαιρετικού ολοήμερου σχολείου και η παροχή ωφελημάτων σε πολύτεκνες οικογένειες.

Πάντως, η κυβέρνηση τον Ιούλιου που μας πέρασε, ανακοίνωσε μέτρα για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, μεταξύ αυτών το τροποποιημένο σχέδιο επιδότησης για αντιμετώπιση του προβλήματος που ενέκρινε το υπουργικό συμβούλιο στις 3 Ιουλίου.

Υπενθυμίζεται, ότι η εν λόγω τροποποίηση περιλαμβάνει αύξηση επιχορηγήσεων και καθορισμό του 53^ου έτους ως η μέγιστη ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής της γυναίκας αντί του 50^ου έτους.

Επιπρόσθετα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά την ίδια συνεδρία, είχε προαναγγείλει μέτρα τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν τον επικείμενο Σεπτέμβριο αντιμετώπιση του προβλήματος.

Εξάλλου, πρόσφατη παρουσίαση του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας (ΣΟΑΚ), ανέδειξε την σοβαρότητα του ζητήματος για την Κύπρο, εν μέσω των στεγαστικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα νεαρά ζευγάρια.

Το ΣΟΑΚ είχε μάλιστα καλέσει την κυβέρνηση να προχωρήσει σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που να αφορά στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των οικογενειών με παιδιά, υιοθετώντας μέτρα με επίκεντρο την οικογενειακή πολιτική.

Το συμβούλιο, πρότεινε ακόμη δέκα εργαλεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Πού κυμαίνεται το ποσοστό γονιμότητας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν, το συνολικό ποσοστό γεννητικότητας στην ΕΕ το 2021 ήταν 1,53 γεννήσεις ανά γυναίκα, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός στην Κύπρο άγγιξε το 1,39.

Το υψηλότερο ποσοστό διαμορφώθηκε στην Γαλλία στο 1,84 για την ίδια περίοδο και το χαμηλότερο στην Μάλτα στο 1,13.

Σε ότι αφορά τα μέτρα στήριξης του θεσμού της οικογένειας που λαμβάνουν άλλα κράτη της Ευρώπης, σύμφωνα με την μελέτη η πλειοψηφία των χωρών εστιάζει σε αυτά τα μέτρα τα οποία μακροπρόθεσμα θα επηρεάσουν και τον ρυθμό των γεννήσεων.

Σε αυτά περιλαμβάνεται η άδεια μητρότητας, η άδεια πατρότητας και η γονική άδεια με διαφορετική ωστόσο διάρκεια ανά κράτος.

Επιπλέον, σε κάποιες χώρες έχουν θεσμοθετηθεί επιδόματα όπως αυτό της μητρότητας, της πατρότητας και το γονικό, με διαφορετικά ποσά και κριτήρια επιλεξιμότητας ανά χώρα.

Με βάση την μελέτη, αξιοσημείωτο είναι το πρόγραμμα «Rescue Nests» που εφαρμόζεται στη Σλοβακία, το οποίο αφορά μητέρες οι οποίες για διάφορους λόγους αδυνατούν να προσφέρουν στο παιδί τους την απαραίτητη φροντίδα.

Οι εν λόγω φωλιές διάσωσης είναι δημόσιες θερμοκοιτίδες, όπου οι μητέρες μπορούν να εναποθέσουν τα νεογέννητά τους μέχρι την 6η εβδομάδα μετά τον τοκετό, ενώ οι ίδιες μπορούν να ζητήσουν να παραμείνει η ταυτότητά τους εμπιστευτική.

Δράσεις για μείωση της υπογεννητικότητας

Αναφορικά με τις δράσεις και πολιτικές που λαμβάνουν άλλα ευρωπαϊκά κράτη για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, όπως αναφέρεται, σε κάποιες περιπτώσεις χρηματοδοτούνται εξειδικευμένες ιατρικές διαδικασίες υπό τους όρους της ισχύουσας νομοθεσίας, στα πλαίσια της ιατρικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ως παραδείγματα, καταγράφονται μεταξύ άλλων, η Εσθονία της οποίας οι υπηρεσίες της ιατρικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής χρηματοδοτούνται γυναίκες έως 40 ετών και η Λιθουανία η οποία παρέχει αποζημίωση για δύο κύκλους υποβοηθούμενης γονιμοποίησης.

Πρόσθετα, στην Πορτογαλία η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αφορά όλες τις γυναίκες, ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους κατάσταση ή τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, εφόσον υπάρχει διάγνωση υπογονιμότητας ή για τη θεραπεία σοβαρής ασθένειας ή για την πρόληψη μετάδοσης ασθενειών γενετικής, μολυσματικής ή άλλης προέλευσης.

Στο περίμενε για αποτελέσματα μέτρων

Στο περίμενε βρίσκονται ωστόσο, τα κράτη που έχουν εφαρμόσει μέτρα και πολιτικές για αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται και με βάση τα στοιχεία που παραχωρήθηκαν, υπάρχει συνεχής μείωση στον ρυθμό των γεννήσεων.

«Συναφώς, τα μέτρα που εφαρμόζονται δεν έχουν ακόμη επηρεάσει θετικά το ζήτημα της υπογεννητικότητας, αλλά αναμένεται μακροπρόθεσμα να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα», υποδεικνύει η μελέτη.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Παράλληλα, σημειώνεται ότι τα μέτρα αυτά εξυπηρετούν άμεσα άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα την απάμβλυνση της φτώχιας σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα όπως Γαλλία, Ιρλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία.

Επισυνάπτεται η μελέτη.

78 ΕΡΕΥΝΑ.pdf

Της Μαρίας Κυριακίδου