Το παιδικό τραύμα μίας μητέρας συνδέεται με προβλήματα στα παιδιά της

Νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Child Psychology and Psychiatry παρέχει αδιάσειστα στοιχεία ότι η έκθεση μιας μητέρας σε αντιξοότητες κατά την παιδική της ηλικία μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική, συμπεριφορική και γνωστική ανάπτυξη των δικών της παιδιών. Η έρευνα οδήγησε στο συμπέρασμα ότι αυτές οι πρώιμες εμπειρίες δεν συνδέονται μόνο με τη συμπεριφορά ενός παιδιού, αλλά διαμορφώνουν και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει, επηρεάζοντας την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, την ψυχική υγεία της μητέρας, τις συγκρούσεις στις σχέσεις και τη φροντίδα.

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν αυτήν τη μελέτη για να κατανοήσουν καλύτερα πώς οι αντιξοότητες που βιώνει μια μητέρα κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής της μπορούν να επηρεάσουν και την επόμενη γενιά. Ενώ προηγούμενες μελέτες έχουν καταλήξει στο ότι το να ζει ένα παιδί υπό αντίξοες συνθήκες σχετίζεται με μια σειρά αρνητικών συνεπειών στην ενήλικη ζωή, πολύ λιγότερα είναι γνωστά για το πώς αυτές οι επιπτώσεις επηρεάζουν την ανατροφή των παιδιών και την πρώιμη ανάπτυξή τους. Η μελέτη είχε ως στόχο να δοκιμάσει ένα διαγενεακό μοντέλο κινδύνου εξετάζοντας τόσο τις άμεσες όσο και τις έμμεσες επιπτώσεις των τραυμάτων της μητέρας στην παιδική ηλικία, αλλά και την επίδραση στα παιδιά κατά την προσχολική ηλικία.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν 501 οικογένειες με παιδιά από την ηλικία των 2 μηνών μέχρι τα 5 τους έτη, στο Τορόντο, μεταξύ 2006 και 2008. Οι μητέρες ανέφεραν τις δικές τους τραυματικές εμπειρίες παιδικής ηλικίας (συμπεριλαμβανομένης της σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης, των ψυχικών ασθενειών, ενός διαζυγίου των γονέων και της έκθεσης σε βία), καθώς και τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές τους συνθήκες, τις συγκρούσεις στις σχέσεις και τα συμπτώματα κατάθλιψης. Οι πατέρες συνεισέφεραν πληροφορίες σχετικά με τα δικά τους προβλήματα συμπεριφοράς στην παιδική ηλικία και εκπαιδευμένοι παρατηρητές αξιολόγησαν τις συμπεριφορές τους. Τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα των παιδιών αξιολογήθηκαν και από τους 2 γονείς και οι γνωστικές ικανότητες μετρήθηκαν μέσω τυποποιημένων δοκιμών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το ιστορικό τραυματικών εμπειριών στην παιδική ηλικία μιας μητέρας συνδεόταν με τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα του παιδιού της, καθώς και με τη γνωστική απόδοση. Ωστόσο, αυτές οι συσχετίσεις δεν ήταν απλές. Αντίθετα, οι επιπτώσεις ήταν συχνά έμμεσες, επηρεαζόμενες από ένα πλήθος παραγόντων.

Παρότι υπήρχαν κάποιοι περιορισμοί, η μελέτη έχει σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια πολιτική και την έγκαιρη παρέμβαση. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι αντιξοότητες στην παιδική ηλικία δεν είναι απλώς ένα ατομικό πρόβλημα, αλλά ένα ζήτημα που μπορεί να επηρεάσει τις μελλοντικές γενιές. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Οι πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση του παιδικού τραύματος ή στον μετριασμό των επιπτώσεών του θα μπορούσαν να έχουν ευρεία, μακροπρόθεσμα οφέλη. Για παράδειγμα, προγράμματα που υποστηρίζουν νέες οικογένειες με οικονομικούς πόρους, υπηρεσίες ψυχικής υγείας και γονική υποστήριξη μπορούν να βοηθήσουν να σπάσει ο κύκλος των αντιξοοτήτων.