Αυξημένα περιστατικά στρεπτόκοκκου στην ΕΕ - Τί να προσέξουμε

Αυξημένα είναι τα περιστατικά στρεπτόκοκκου την τελευταία 2ετία τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, σε παιδιά και ενήλικες προκαλώντας ανησυχία και ερωτηματικά για αυτό το μικρόβιο με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι εδώ και πολλούς αιώνες. Ωστόσο, οι ειδικοί καθησυχάζουν ότι τα περιστατικά στρεπτόκοκκου σπάνια καταλήγουν στο νοσοκομείο.

Η αύξηση, σύμφωνα με τα αρχικά δεδομένα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών, ήταν τέτοια, που θα ξεπερνούσε για το 2023 οποιαδήποτε καταγραφή της τελευταίας 20ετίας.

Ήπιας μορφής τα περισσότερα περιστατικά

Μιλώντας στο YgeiaWatch ,η παιδίατρος Λαμπρινή Μαρκάκη, εξηγεί ότι ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (ή πυογόνος στρεπτόκοκκος) είναι ένα κοινό βακτήριο που βρίσκεται κυρίως στον φάρυγγα και στο δέρμα μας, με ικανότητα να προκαλεί ποικίλες διεισδυτικές ή μη λοιμώξεις.

«Η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών είναι ήπιας ή μέτριας βαρύτητας, ωστόσο ένα πολύ μικρό ποσοστό των ασθενών θα εμφανίσουν σοβαρή, δυνητικά θανατηφόρο νόσο. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι φορείς του στρεπτόκοκκου, δηλαδή εκείνοι στους οποίους ανιχνεύεται το βακτήριο στον φάρυγγα, δεν εμφανίζουν συμπτώματα και δεν χρειάζονται θεραπεία στις περισσότερες των περιπτώσεων», αναφέρει.

Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος

Η μετάδοση του στρεπτόκοκκου της ομάδας Α πραγματοποιείται από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση επαφή με εκκρίσεις των ασθενών (σάλιο, ρινικές εκκρίσεις, κτλ.) καθώς επίσης και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων. Οι φορείς δύναται να μεταδώσουν το βακτήριο, ωστόσο σε πολύ μικρότερο ποσοστό από τους ασθενείς.

«Σπάνια, η μετάδοση μπορεί να συμβεί μέσω των τροφίμων (λόγω λανθασμένης προετοιμασίας/χειρισμού τροφίμων) ή μέσω μολυσμένων επιφανειών. Σαφώς, χώροι συγχρωτισμού όπως σχολεία, παιδικοί σταθμοί, στρατιωτικά κέντρα εκπαίδευσης, αποτελούν ιδανικά μέρη μετάδοσης του μικροβίου», σημειώνει.

Ποια η διαφορά με οστρακιά

Ερωτηθείσα η Δρ. Μαρκάκη για το ποια είναι η διαφορά της στρεπτοκοκκικής φαρυγγοαμυγδαλίτιδας και της οστρακιάς, επισημαίνει ότι, τόσο η στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, όσο και η οστρακιά, προκαλούνται από τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Α.

Ωστόσο, σημειώνει κάποια στελέχη του βακτηρίου παράγουν τοξίνες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος της οστρακιάς, το οποίο αποτελεί το κύριο σύμπτωμα που διαχωρίζει την οστρακιά από τη στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα.

Τα υπόλοιπα συμπτώματα και κλινικά ευρήματα είναι κοινά, με τις δυο οντότητες να αποτελούν ουσιαστικά διαφορετικές εκφάνσεις της ιδίας νόσου.

«Συνήθως προσβάλλονται παιδιά ηλικίας 5-15 ετών, ενώ σπανιότερα καταγράφονται περιστατικά σε παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών. Από τη νόσο προσβάλλονται και οι ενήλικες, οι οποίοι εμφανίζουν ωστόσο σπανιότερα την οστρακιά, και στις περιπτώσεις αυτές συνήθως η μετάδοση έχει γίνει από το παιδί τους που νοσεί», αναφέρει.

Ο χρόνος μέχρι την εκδήλωση των συμπτωμάτων σε πιθανή επαφή με ασθενή που νοσεί, είναι 2-5 ημέρες (χρόνος επώασης).  

 Συνήθη συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής φαρυγγοαμυγδαλίτιδας/οστρακιάς

• Πονόλαιμος
• Δυσκολία στην κατάποση
• Πυρετός (συχνά με ρίγος)
• Κοιλιακό άλγος
• Εμετοί   
• Πονοκέφαλος
• Εξάνθημα (οστρακιά)

Αντιθέτως, συμπτώματα, όπως ρινική καταρροή, βήχας, βραχνάδα, άφθες στο στόμα ή ερυθρότητα των ματιών (επιπεφυκίτιδα), υποδηλώνουν συνήθως την ύπαρξη ιογενούς λοίμωξης.

 Συνηθέστερα ευρήματα από την εξέταση

• Ερυθρότητα φάρυγγα
• Διογκωμένες αμυγδαλές
• Παρουσία πύου στις αμυγδαλές
• Μικρά κόκκινα στίγματα (ενάνθημα) στην περιοχή πάνω από τις αμυγδαλές (υπερώα)
• Διόγκωση των λεμφαδένων στην περιοχή του λαιμού (τραχήλου)
• Λευκωπό επίχρισμα στη γλώσσα (αρχική φάση) και έπειτα μοροειδής γλώσσα (έντονα κόκκινη γλώσσα, οιδηματώδης, με εντονότερη προβολή των θηλών της)
• Εξάνθημα (οστρακιά)

Απαντώντας στο ερώτημα για το πως γίνεται η διάγνωση, η Δρ. Μαρκάκη υπογραμμίζει ότι «η υποψία τίθεται με βάση την κλινική εικόνα και τα συμπτώματα, και η επιβεβαίωση συνήθως γίνεται με ταχεία διαγνωστική δοκιμασία ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτόκοκκου (κοινώς αποκαλούμενη ως “ Strep test”) ή/και με καλλιέργεια από τον φάρυγγα».

Πώς θεραπεύεται ο στρεπτόκκοκκος

Ο στρεπτόκοκκος θεραπεύεται με την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα συμπτώματα υποχωρούν σε διάστημα λίγων ημερών, ωστόσο η χορήγηση αντιβίωσης είναι απαραίτητη για την αποφυγή του ρευματικού πυρετού που αποτελεί σημαντική επιπλοκή της λοίμωξης από στρεπτόκοκκο.

Σημειώνεται ότι για τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο επί του παρόντος.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

 Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς

Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας εάν:

• Η γενική εικόνα του παιδιού φαίνεται επηρεασμένη, ιδιαίτερα στα διαστήματα εκτός πυρετού (υπνηλία, έντονη καταβολή ή ευερεθιστότητα)
• Το παιδί δεν μπορεί να πιει υγρά από το στόμα (εμετοί, άρνηση λήψης υγρών)
• Το παιδί εμφανίζει έντονη δυσκαταποσία
• Το παιδί εμφανίζει εξάνθημα (για διαγνωστικούς λόγους και αποκλεισμό άλλων νοσημάτων)
• Το παιδί λαμβάνει αντιβιοτική αγωγή αλλά δεν υποχωρούν τα συμπτώματα εντός 48-72 ωρών

Επιπλοκές από τη λοίμωξη με στρεπτόκοκκο

Οι επιπλοκές από τη λοίμωξη με στρεπτόκοκκο, είναι πολλές και διαφορετικές, σημειώνει η γιατρός.

«Για το ευρύ κοινό, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η πλειοψηφία των επιπλοκών αυτών προλαμβάνεται με την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή και ότι το ποσοστό τους έχει μειωθεί σημαντικά, λόγω της έγκαιρης αντιμετώπισης των πλείστων περιστατικών. Ανάμεσα σε αυτές, αξίζει να αναφερθούν ο ρευματικός πυρετός (προσβολή της καρδιάς και άλλων οργάνων) και η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα (προσβολή των νεφρών)», σημειώνει.

Μέτρα πρόληψης της λοίμωξης από στρεπτόκοκκο

• Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής, υγιεινής των χεριών και των μέτρων ατομικής προστασίας
• Αποφυγή του συγχρωτισμού
• Αερισμός των χώρων και σωστή καθαριότητα/απολύμανση των επιφανειών/αντικειμένων
• Περιορισμός των ατόμων που νοσούν κατ’ οίκον για 24 ώρες μετά την έναρξη αντιβιοτικής αγωγής